Tomografia komputerowa to badanie radiologiczne z wykorzystaniem promieni rentgena obrazujące badane struktury. Umożliwia wykonanie wyraźnych i szczegółowych zdjęć narządów i kości. Wykonywane jest w celu oceny struktur narządów i wykrycia potencjalnych nieprawidłowości w budowie. Tomografia komputerowa pozwala na wykonanie badań dowolnej części ciała przy użyciu specjalnego urządzenia - tomografu.
Wskazania do tomografii komputerowej
- podejrzenie krwawienia doczaszkowego,
- uraz głowy i kanału kręgowego,
- podejrzenie kliniczne ropnia mózgu.
Lekarz może zlecić wykonanie badania również na podstawie innych wskazań.
Tomografia komputerowa głowy
Tomografia komputerowa głowy to badanie obrazowe mózgu oraz otaczających struktur, między innymi kości czaszki. Jest to podstawowe badanie wykonywane u osób dorosłych, w przypadku dolegliwości takich jak bóle i zawroty głowy, zaburzenia świadomości, a także po urazach głowy.
Wskazania do tomografii komputerowej głowy obejmują:
- podejrzenie krwawienia śródczaszkowego,
- podejrzenie udaru niedokrwiennego mózgu,
- zaburzenia świadomości o nieznanej przyczynie,
- ogniskowe objawy neurologiczne o nagłym początku,
- wstępną ocenę w chorobach otępiennych,
- uraz głowy,
- podejrzenie nowotworu mózgu,
- wstępne badanie w diagnostyce padaczek,
- planowany zabieg neurochirurgiczny,
- uszkodzenie czaszki, na przykład podejrzenie złamania podstawy czaszki.
Badanie TK głowy wykonuje się zazwyczaj bez podawania środka kontrastowego. W przypadku szczególnych wskazań kontrast jest jednak wykorzystywany, aby zwiększyć czułość badania.
Należy do nich między innymi:
- podejrzenie przerzutów do mózgu,
- podejrzenie oponiaka,
- podejrzenie ropnia mózgu,
- zapalenie mózgu i zapalenie opon mózgowych,
- stwardnienie rozsiane.
Tomografia komputerowa zatok
Tomografia komputerowa zatok to badanie wykonywane w celu oceny elementów kostnych budujących zatoki przynosowe oraz ich błony śluzowej.
Wskazania do TK zatok obejmują:
- ostre i przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych,
- obecność śluzowiaka (torbiel zastoinowa błony śluzowej),
- obecność ciała obcego,
- podejrzenie procesu nowotworowego w obrębie zatok,
- ocenę przedoperacyjną.
Tomografia komputerowa klatki piersiowej
Tomografia komputerowa klatki piersiowej wykonywana jest w celu oceny płuc i oskrzeli, a także opłucnej, żeber i struktur śródpiersia.
Wskazania do wykonania badania TK klatki piersiowej to między innymi:
- weryfikacja zmian uwidocznionych w badaniu RTG klatki piersiowej lub dzięki innym metodom obrazowania,
- badanie przesiewowe w kierunku raka płuc,
- podejrzenie przerzutów nowotworowych w płucach,
- podejrzenie zapalenia płuc,
- przewlekła lub ostra duszność,
- uraz klatki piersiowej.
Zastosowanie specjalnych protokołów pozwala na ocenę w badaniu tomografii komputerowej dużych naczyń krwionośnych: aorty piersiowej (angio-TK aorty piersiowej), tętnic płucnych, a także serca i naczyń wieńcowych.
Tomografia komputerowa jamy brzusznej i miednicy mniejszej
Tomografia komputerowa jamy brzusznej i miednicy mniejszej jest jednym z najczęściej wykonywanych badań obrazowych, które dotyczących jamy brzusznej i/lub rutynowych i nagłych przypadków. Stanowi również integralną część protokołów oceny zaawansowania urazów i onkologii.
Typowe wskazania do TK jamy brzusznej obejmują:
- diagnostykę przyczyn ostrego i przewlekłego bólu brzucha,
- podejrzenie nagromadzenia wolnego płynu w jamie brzusznej lub miednicy mniejszej,
- podejrzenie pierwotnego nowotworu lub przerzutów nowotworowych w obrębie narządów jamy brzusznej,
- infekcje i stany zapalne (w tym ropnie),
- niedrożność jelit,
- zator tętnicy krezkowej (angio-TK),
- tętniak aorty brzusznej (angio-TK),
- weryfikację zmian zobrazowanych w innych badaniach obrazowych (np. w USG jamy brzusznej),
- ocenę stanu po urazach,
- podejrzenie kamicy nerkowej,
- kontrolę pooperacyjną.
Tomografia komputerowa kręgosłupa
Badanie tomografii komputerowej może zostać wykorzystane do oceny całego kręgosłupa, a także poszczególnych jego odcinków: szyjnego, piersiowego i lędźwiowego. Ze względu na swoje właściwości, badanie to najlepiej sprawdza się do oceny elementów kręgosłupa.
Wskazania do badania TK kręgosłupa to między innymi:
- podejrzenie uszkodzenia kręgosłupa lub rdzenia kręgowego na skutek urazu,
- zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa,
- podejrzenie nowotworów lub przerzutów do kręgosłupa i kanału kręgowego,
- wady wrodzone kręgosłupa,
- ocena po zabiegach operacyjnych,
- diagnostyka chorób zapalnych i ropni kręgosłupa i tkanek przykręgosłupowych oraz chorób zwyrodnieniowych krążków międzykręgowych (w przypadku obecności przeciwwskazań do badania rezonansu magnetycznego).
Przeciwwskazania do tomografii komputerowej
Ze względu na zastosowanie promieniowania jonizującego, badanie tomografii komputerowej jest przeciwwskazane w okresie ciąży.
Przeciwwskazania do wykonania tomografii komputerowej z wykorzystaniem środka kontrastowego to:
- ciąża,
- nadwrażliwość na jodowe środki kontrastowe,
- jawna nadczynność tarczycy,
- znaczna niewydolność nerek.
Przebieg tomografii komputerowej
Przebieg badania tomografii komputerowej różnych obrazowanych obszarów jest zbliżony. Pacjent proszony jest o położenie się na specjalnym stole do badań w ustalonej pozycji (odpowiedniej do celu badania np. na plecach, boku lub brzuchu). Następnie stół przesuwa się przez pierścień tomografu do wnętrza urządzenia, gdzie znajduje się lampa wytwarzająca promieniowanie rentgenowskie. Promienie przechodzą przez ciało badanego i są rejestrowane przez detektor, dzięki czemu możliwe jest odtworzenie na monitorze obrazu badanej warstwy ciała.
Podczas badania pacjent powinien leżeć w bezruchu i stosować się do odtwarzanych przez urządzenie poleceń, na przykład prośby o wstrzymanie oddechu. Tomografia komputerowa trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut w zależności od zakresu badania.
Sprawdź, jak przygotować się do tomografii komputerowej
Centrum Diagnostyki Obrazowej iMed24
Krakowskie Centrum Diagnostyki Obrazowej iMed24 posiada nowoczesny 128 warstwowy aparat INGENUITY CT.
Dzięki wykorzystaniu nowoczesnego oprogramowania i najnowszej konstrukcji lamp rentgenowskich, udało się ograniczyć w nim dawkę promieniowania do 80% bez utraty jakości obrazu. W przypadku badań z użyciem środka kontrastującego dawka podawana pacjentowi jest niższa o 15%.
Urządzenie wyposażone jest w:
- szereg aplikacji klinicznych umożliwiających diagnostykę całego organizmu wraz z zaawansowaną kardiologią dziecięcą,
- najnowocześniejsze oprogramowanie do rekonstrukcji pozwalające na przetworzenie nawet 30 obrazów na sekundę,
- gantry o średnicy 70 cm oraz stół o nośności 295 kg z najdłuższym zasięgiem skanu.